برترین های صنعت
آنچنان که آمارهای تولید در سال ۹۹ نشان می‌دهند از بین ۳۶ کالای منتخب معدنی و صنعتی، ۲۵ رقم شاهد رشد تولید در مقایسه با سال ۹۸ بوده‌اند. «ماشین لباسشویی»، «شمش آلومینیوم»، «کمباین»، «کامیون»، و «الیاف اکریلیک» برترین صنایع سال ۹۹ بوده‌اند. هر چند که آمار تجمیعی تولید کالاهای منتخب خبر از بهبود وضعیت بنگاه‌های صنعتی در کل سال گذشته می‌داد، ولی شرایط تولید در اسفند حکایت از کم شدن نرخ رشد دارد. البته مدیران کسب‌وکارها قبل‌تر هشدارهایی نسبت به این موضوع داده بودند.
سال خوبی از لحاظ تولید در دو حوزه معدن و صنعت داشتیم. نگاه کلی به آمارهای وزارت صمت حاکی از آن است که از جمع ۳۶ قلم کالای منتخب صنعت و معدن، ۲۵ قلم در مقایسه با ۹۸ شاهد رشد تولید بوده‌اند و ۱۱ قلم نیز با کاهش تولید مواجه بوده‌اند.
که این امر نشانگر رشد حوزه تولید و خارج شدن بخشی از کسب‌وکارها از فاز افت بوده است.کالاهایی که بیشترین رشد تولید را در سال 99 تجربه کرده‌اند شامل: «کامیون، کشنده و کامیونت»، «الیاف اکریلیک»، «ماشین لباسشویی»، «شمش آلومینیوم خالص» و «کمباین» می‌شود.
در عین حال بدترین نرخ‌های افت تولید را در این سال مربوط به پنج کالای «روغن نباتی»، «چرم»، «سموم» و «اتوبوس، مینی‌بوس و ون» و «الکتروموتور» است. البته در میان همه کالاهای صنعتی، روغن نباتی بدترین وضعیت را پشت‌سر گذرانده است. این امر نتیجه دخالت‌های گسترده دولت در این حوزه است که متاسفانه شامل واردات نهاده‌ها تا قیمت‌گذاری و توزیع می‌شود، در نهایت این بخش با کاهش ۲۳۰ هزار تنی تولید در مقایسه با سال ۹۸ مواجه شده است. مساله‌ای که در صورت تحلیل منطقی، باید به درس عبرتی برای سیاست‌گذار در حوزه مداخلات در صنعت بدل شود.
شواهدی از افت نرخ رشد تولید
هرچند که آمار سالیانه ۳۶ کالای منتخب، خبر از بهبود شرایط بنگاه‌های تولیدکننده در مجموع سال ۹۹ می‌دهد، اما با مطابقت آن با ماه‌های پیشین، حکایت از کاهش جدی تولید در اسفند ۹۹ نسبت به بهمن‌ماه همان سال دارد.
این امر همچنین در گزارش شامخ اسفند نیز مورد تایید قرار گرفت و هشدارهایی نسبت به افت نرخ رشد حوزه صنعت در ماه‌های آتی داده شد. از مجموع ۳۶ کالای صنعتی که در گزارش وزارت صمت در اسفند ماه سال ۹۹ آمده است، فقط ۱۱ کالا موفق به تجربه رشد تولید نسبت به بهمن‌ماه شده‌اند. اما نسبت به بهمن‌ماه بقیه کالاها با کاهش‌های شدیدی اسفندماه را به اتمام رسانده‌اند.
عدم‌اطمینان‌های اقتصادی که در مقابل تولیدکنندگان قرار دارد به خوبی توسط این دو تصویر متناقض که آینه تمام‌نمای فعالین در سه حوزه معدن، صنعت و پتروشیمی است، نشان داده می‌شود. هشدارهایی که سه سه گزارش آخر شامخ در مورد «کمبود مواد اولیه» داده شد، از اصلی‌ترین عواملی است که امکان دارد حیات تولید را مورد تهدید قرار دهد. هم‌زمان یک سری عوامل در فراز و فرود انگیزه‌های حوزه تولید تاثرگذار است از جمله: دشواری دسترسی به نقدینگی یا عدم اطمینان ناشی از نرخ ارز و مذاکرات هسته‌ای و پایان آن.
در کل در صورت لحاظ نمودن نتایج تولید ۳۶ کالای منتخب صنعتی در اسفند سال گذشته و سپس با کنار هم گذاشتن گزارش شامخ ماه دوازدهم، می‌توان شاهد نگرانی‌ها از بازگشت رکود به تولید بود.
لازم است تا شرایط رو‌به‌روی صنعت در بهار با دقت بالاتری رصد شود، چرا که شاخص مدیران خرید در اسفند سال قبل عددی کمتر از بهمن‌ماه همان سال بوده است. حکایت مدیران صنعتی نشانگر این است که شرایط تولید در بهار امسال بنابه چهار دلیل «تداوم شیوع بیماری»، «تعطیلات عید»، «۱۰ روز تعطیلات کرونایی» و «وضعیت رکود ماه رمضان» به احتمال زیاد همراه با رکود و نااطمینانی است.
مساله‌ای که لزوم تغییر دستور کار سیاست‌گذار را به‌منظور ممانعت از تحقق آن و ورود صنعت به فاز رشد منفی، را ایجاب می‌نماید.
