اثر همه گیری کووید ۱۹ بر کسب و کارها
سالانه مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی پایش اصل ۴۴، سنجشی درمورد محیط کسب‌و‌کار صورت می‌دهد. این مرکز پس از همهگیری کرونا، اثرات این همهگیری بر محیط کسب‌و‌کار بر اساس ۱۷ رشته اقتصادی را بررسی کرده است. مطابق آخرین گزارش این مرکز که به سال قبل مربوط می‌شود، رنگ کسبوکارها مانند رنگ استان‌ها نوسانی بوده است. با این تفاوت که در طی سال ۹۹ هیچ رشته فعالیتی بی تاثیر از کووید-۱۹ نبوده؛ حتی بعضی فعالیت‌های اقتصادی در همه فصل‌ها فصول قرمزرنگ بوده‌اند و بعضی دیگر تمام سال زرد مانده‌اند.
مطابق اطلاعات این گزارش طی فصل بهار متوسط وضعیت ۱۷ کسب‌و‌کار بررسی شده به علت نامشخص بودن شرایط، نگرانی فضای کسب‌و‌کار از همهگیری و عدم اطمینان شدیدا نامساعد بوده است. ولی تدریجا صاحبان کسب‌و‌کار به مرحله ادامه بقا با وجود وضعیت نامطلوب رسیده‌اند و نهايتا در راه بازگشت و رشد قرار گرفته‌اند.
از این رو تاب‌آوری کسب‌و‌کار شکل‌گرفته و وضعیت بهتر شده است. البته این را هم باید در نظر گرفت که طی دوران جدید، سیاست‌های دولت به سمت کم کردن تدریجی محدودیت‌ها پیش رفته است. دیده می‌شود که مسیر محدودیت مشاغل پرخطر نیز کم‌کم افت کرده است. بدین جهت مطابق اطلاعات این گزارش، با آغاز فصل گرما متوسط آسیب کسبوکارها بهبود یافته است.
نهایتا شرایط کسبوکارها از پاییز به زمستان بهبودی بیشتری حاصل کرده است. ولی همچنان علی‌رغم تغییرات صورت گرفته در این فضا، محیط کسب‌و‌کار به بازگشت صددرصدی نرسیده است، بدین معنی که شرایط تقریبا عادی بازنگشته‌ایم.
صعود بدهی
مطابق این پایش، در بهار ۱۳۹۹ افت فروش و رشد بدهی بزرگترین معضلات مشکلات کسبوکارها بشمار می‌آید طی یک نظرسنجی از صاحبان کسبوکارها با وجود اینکه مجبور شدند در دوران همهگیری برای مدتی خط تولید را تعطیل کنند، اما حقوق کارکنان پرداخت شد؛ از این حیث همهگیری موجب تحمیل هزینه‌های زیادی به کسبوکارها شد. از دیگر مسائل حوزه تولید این بود که به علت همهگیری و تعطیل شدن تامین‌کنندگان، فراهم کردن مواد اولیه طی اولین ماه‌های شیوع با مشکل روبرو شد و منجربه تحمیل هزینه‌های بالایی از این جهت به کسبوکارها شد.
بیشترین حوزه‌های آسیب‌دیده
اگرچه این پایش ملی نشان می‌دهد متوسط شرایط کسب‌و‌کار در ۱۳۹۹ روند رو به بهبودی داشته و آسیب‌ها کم شده است، ولی بعضی در تمام فصل‌ها قرمز بودند، هرچند که بعضا وضعیت در برخی فصول بهبود یافته است. مشاغل درگیر با تامین جا و غذا مانند اقامتگاه‌ها، هتل‌ها، تالارهای پذیرایی و رستوران‌ها و علاوه‌بر‌این مشاغل خدمات پشتیبانی و اداری مثل موسسات حمل مسافر، آژانس‌های مسافرتی و توریستی و موسسه‌های کرایه لوازم، ابزار و ماشین‌آلات، در همه فصل‌ها بالاترین صدمه را از همهگیری کووید-۱۹ دیدهاند.
هرچند در برخی فصل‌ها این کسبوکارها شاهد میزان کمتری آسیب بوده‌اند اما در آخرین فصل سال دوباره به وضعیت نامساعدتر بازگشت داشته‌اند. طی سال قبل کسب‌و‌کارهایی که در زیرگروه سایر فعالیت‌های خدماتی جای گرفتند مثل آرایشگاه‌ها، شست‌وشو و خشکشویی منسوجات، تعمیر کامپیوترها و کالاهای شخصی و خانگی و همچنین ارائه دهندگان خدمات سونا، ماساژ و گرمابه در همه فصل‌ها به جز پاییز در زمره‌ی مشاغلی هستند که بالاترین میزان صدمه را دیدهاند.
در فصل پاییز در مقابل گروه هنر، تفریح و سرگرمی در میان کسبوکارهای صدمه دیده جای گرفته است. در پایان دیده می‌شود که این دو گروه از کسبوکارها تدریجا وضعيت بهتر و متعادل‌تری را طی ماه‌های پاییز و زمستان شاهد بوده‌اند.
کمترین کسبوکارهای صدمه دیده
در شرایطی که در سالی که گذشت تعداد زیادی از کسبوکارها شدیدا صدمه خوردند، کمترین آسیب از شیوع بیماری مربوط به رشته فعالیت‌هایی از جمله فعالیت‌های مالی و بیمه بوده است. دیده می‌شود که در تمام فصل‌ها وضعیت قابل‌قبول‌تری درمقایسه با دیگر فعالیت‌ها تجربه کرده‌اند.
طی سال ۱۳۹۹ کسبوکارهای حوزه استخراج معدن به جز بهار که دوران عدم‌اطمینان را میگذراند در سایر فصول به وضعیت تاب‌آوری رجوع کرده و تدریجا از شدت صدمه آن کم شده است.
