بدون استارتاپ ها اقتصاد معدن بی‌معنی‌ست
نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه بخش معدن آنقدر مهم است که حتی گفته می‌شود اقتصاد معدنی بدون دانش‌بنیان‌ها معنی ندارد. اما هنوز شرایط رشد آن در کشور فراهم نشده است. تا جایی که سهم استارتاپ ها در تولید ناخالص داخلی کشور تنها دو درصد است. که عددی بسیار ناچیز است.
در این بین تحریم‌ها از یک طرف و سیاست‌های داخلی از طرف دیگر مانع‌تراشی می‌کنند. وجود قوانین دست و پاگیر، نرخ ارز، موانع صادراتی از جمله عوامل موثر برای ضعف رشد استارتاپ ها دانسته شده است. با توجه به اینکه تا سال ۱۴۰۴ هدف‌گذاری شده که ۵۰ درصد از تولید کشور را دانش‌بنیان‌ها بر عهده داشته باشند. و روی درآمدزایی آنها حساب شده است. بنابراین اعداد و ارقام با هم جور در نمی‌آیند. و باید تا دیر نشده استارتاپ ها را به صحنه آورد.
با توجه به اینکه امروز مجموعه‌هایی که فعالیت سنتی انجام می‌دهند دیگر جایگاهی ندارند باید این عرصه را بیشتر جدی گرفت.
نشست مجازی بررسی ظرفیت استارتاپ ها در صنعت معدن
کمتر از پنج سال است که شرکت‌های دانش‌بنیان تشویق شده‌اند، در کنار معدنی‌ها باشند. حضور این شرکت‌ها در کنار شرکت‌های معدنی و صنعتی از آنجایی موثر است. که می‌تواند به رشد بخش معدن در کشور و در نهایت توسعه صادرات کمک کند. کارشناسان باور دارند حضور فعال آنها در بخش معدن به شدت به کاهش قیمت تمام‌شده کمک کرده. و ما را از شرایط موجود به شرایط مطلوب می‌رساند.
در همین رابطه نشست تخصصی بررسی ظرفیت‌های صادراتی محصولات معدنی و صنایع مرتبط به صورت آنلاین با همکاری مرکز نوآوری و شتابدهی صادرات اتاق ایران و کمیسیون معدن این اتاق برگزار شد.
مهدی اقتصادی رییس مرکز نوآوری و شتابدهی صادرات اتاق ایران در این جلسه گفت: بعد از نفت، صنایع معدنی مهم‌ترین نقش را در توسعه صادرات بر عهده دارند. امروز این حوزه می‌تواند نقش مهمی در اقتصاد مقاومتی ایفا کند. و بیشتر نگاه‌ها به شرکت‌ها و صنایع معدنی است. خوشبختانه کشور ما پهنه‌های زیاد معدنی دارد که اکتشاف و استخراج نشده‌اند. حال برای توسعه آنها می‌توان از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآور کمک گرفت.
توسعه معادن با بهره از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها
رییس مرکز نوآوری و شتابدهی صادرات اتاق ایران با اشاره به اینکه سهم شرکت‌های دانش‌بنیان در اقتصاد ایران بسیار ناچیز است.، ادامه داد: تنها دو درصد از تولید ناخالص داخلی کشور در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان است. که نقش بسیار ناچیزی است. امروز بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌هایی غیر از معدن فعالیت می‌کنند که این مساله جای نگرانی دارد. به همین ترتیب نیاز به فعالیت تشکل‌ها ازجمله کمیسیون صنایع و معادن اتاق ایران در این حوزه احساس می‌شود تا از شرکت‌های نوآور کمک گرفت.
اقتصادی با اشاره به هدف‌گذاری داشتن سهم ۵۰ درصدی دانش‌بنیان‌ها در تولید کشور گفت: تا سال ۱۴۰۴ هدف‌گذاری شده که ۵۰ درصد از تولید کشور بر اساس دانش‌بنیان‌ها باشد. و روی درآمدزایی آنها حساب شده است. برای رسیدن به این هدف باید با همکاری دانش‌بنیان‌ها از ظرفیت کشورهایی مثل سوریه و افغانستان استفاده کرد.
به این صورت که مواد خام را گرفته و فرآوری کنیم. او تصریح کرد: رسیدن به چنین اهدافی ارتباط موثر بین وزارت صمت، کمیسیون‌ها.، وزارت خارجه و همه کسانی که برای اعتلای اقتصاد کشور تلاش می‌کنند را می‌طلبد. او تاکید کرد: می‌توان دفاتر بازرگانی قوی با کمک وزارت خارجه و همسویی وزارت صمت ایجاد کرد.
اجتناب از حرکت‌های موازی
رییس مرکز نوآوری و شتابدهی صادرات اتاق ایران با اشاره به همراهی مجموعه‌های مختلف در کنار هم‌گفت: کمک به اعتلای این شرایط نیاز به هم افزایی جمعی دارد. که با برگزاری جلسات مختلف می‌تواند شکل بگیرد. در این روند، تک‌روی و حرکت‌های موازی به ضررمان می‌شود که باید از آنها اجتناب کرد. خوشبختانه اتاق ایران رویه جدیدی را در پیش گرفته که نشان می‌دهد به حمایت از دانش‌بنیان‌ها علاقه‌مند است.
اقتصادی خاطرنشان کرد: اقتصاد ما در سال ۱۴۰۰ بر اساس اقتصاد نوآور و دانش‌بنیان پایه‌گذاری می‌شود. بنابراین باید از مواردی که موجب دوری از چنین شرکت‌هایی می‌شود اجتناب کرد. امروز خام‌فروشی آفتی است که چاره‌ای جز برون‌رفت از آن نداریم.
لزوم تامین زیرساخت‌ها
در ادامه این نشست محمدرضا بهرامن رییس خانه معدن ایران تصریح کرد: هرچه در خصوص زیرساخت‌های استفاده از پتانسیل استارتاپ ها در داخل کشور سرمایه‌گذاری شود، جای دوری نخواهد رفت. چراکه تغییرات اساسی نیاز کشور است.
رییس خانه معدن ایران با اشاره به اینکه بخش معدن در کشور یک بخش مزیتی است.، خاطرنشان کرد: صرفا اینکه یک ماده معدنی را تولید کنیم، مساله مهمی نیست. بلکه باید توجه کرد که بخش معدن می‌تواند زنجیره کاملی را در کنار خود ایجاد کند. با علم به اینکه در هر بخش معدن ۱۷ شغل در زنجیره ایجاد می‌شود. باید گفت که می‌توان برنامه‌ریزی خاصی داشته باشیم. در این بین استفاده از نوآوری جدید و استارتاپ ها در صنعت معدنکاری از ابتدای معدنکاری یعنی اکتشاف تا فرآوری کلیدی است.
همکاری دانش‌بنیان‌ها و دانشگاه
بهرامن با اشاره به اینکه استفاده از این تکنیک در بخش صنعت با همکاری بخش دانشگاه ایجاد شده است،. ادامه داد: یکی از اولویت‌های تشکل‌های معدنی ارتباط با دانشگاه‌ها است. چراکه ما به دنبال توسعه و نوآوری جدید هستیم. و این مهم بدون نزدیکی با محیط دانشگاهی امکان‌پذیر نیست.
رییس خانه معدن درباره اهمیت شرکت‌های دانش‌بنیان و ارتباط آنها با دانشگاه اظهار کرد: هرچند دانش در دانشگاه‌ها وجود دارد ولی تکنولوژی لازم برای پیشرفت را نداریم. بنابراین اینجا شرکت‌های دانش‌بنیان اهمیت پیدا می‌کنند. و کار دانشگاه در ارتباط با صنعت و شرکت‌های دانش‌بنیان معنا پیدا می‌کند.
او با بیان اینکه تمرکز بر نقش دانش‌بنیان‌ها در دنیای رقابتی امروز اجتناب‌ناپذیر است،. تصریح کرد: اگر نوآوری جدیدی را در بخش‌های معدنی داشته باشیم و از مجموعه‌های استارتاپی بهره بگیریم شاهد آن خواهیم بود که این مساله به شدت به کاهش قیمت تمام‌شده کمک می‌کند. و ما را از شرایط موجود به شرایط مطلوب می‌برد.
رییس خانه معدن ایران تاکید کرد: باید خودباوری به تمامی فعالین دانش‌بنیان داده شود. کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق می‌تواند این بخش را تقویت کند. حرکت‌های جدید می‌تواند منافع ملی را حفظ کرده و اثربخشی بالایی در اقتصاد داشته باشد.
نقش تحریم‌ها در افت رتبه ایران
در ادامه امید اصغری مدیر موسسه پژوهشی آموزشی یونیدرو با اشاره به اینکه رویداد اینوماین در قالب شناسایی و بررسی ایده‌های استارت‌آپ‌هاست،. گفت: از سال ۹۱ تا ۹۶ میزان صادرات دانش‌بنیان که توسط پارک‌ها و مراکز رشد رصد شده روندی رو به رشد داشته است. و به عدد ۲۶۲ میلیون دلار رسیده است. اما به دلیل تحریم‌ها شاهد افت بوده و این عدد به ۷۰ میلیون دلار کاهش داشت. با این حال امیدواریم بتوانیم در ادامه مسیر به افق‌های خوبی دست. یابیم چراکه هدف سال ۱۴۰۴ این است که حدود ۵۰ درصد تولید به دانش‌بنیان‌ها تخصیص پیدا کند.
مدیر موسسه پژوهشی آموزشی یونیدرو با اشاره به نقش دانش‌بنیان‌ها گفت: امروز مجموعه‌هایی که فعالیت سنتی انجام می‌دهند دیگر جایگاهی ندارند. و روند رو به اضمحلالی دارند. به این ترتیب تمامی مجموعه‌ها ا زجمله معدن هم باید به رشد فناوری و دانش‌بنیان‌ها توجه کنند.
اصغری با اشاره به رتبه ایران در حوزه نوآوری گفت: این رتبه طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ تغییرات زیادی داشته است. و عوامل زیادی روی آن تاثیر گذاشته است. سال ۲۰۱۱ رتبه ۹۵ بوده و تا ۲۰۱۴ روند نزولی داشته و از ۲۰۲۰ به عدد ۶۷ رسیده است.
مدیر موسسه پژوهشی آموزشی یونیدرو با بیان اینکه معیار اندازه‌گیری رتبه ایران را می‌توان در دو عامل ورودی و خروجی بررسی کرد،. یادآور شد: سرمایه انسانی، زیرساخت، پیچیدگی بازار و… از موارد مورد توجه هستند. او ادامه داد: در حوزه نیروی انسانی مشکلی نداریم. اما امروز باید به سمت رفع نواقص رفت. و بحث حاکمیتی مربوط به حمایت از استارتاپ ها را تسهیل کرد چراکه در این حوزه ضعیف هستیم. برای این مهم بهتر است با کشورهای صاحب این حوزه مثل استرالیا ارتباط برقرار کنیم.
تسهیل شرایط صادراتی برای استارتاپ ها
اصغری با اشاره به اهمیت تسهیل شرایط صادراتی و در کل شرایط موجود برای دانش‌بنیان‌ها گفت: عوامل مختلفی بر صادرات موثر است. که از جمله می‌توان به میزان خرج کردن دولت، قانون، نرخ ارز و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی اشاره کرد. حال باید این عوامل را جداگانه بررسی کرد و متناسب با این موارد از دانش‌بنیان‌ها توقع داشته باشیم. او تاکید کرد: باید به سمت رفع موانع رفت و تلاش کرد که مجموعه‌های دانش‌بنیان برای حضور در بازارهای بین‌المللی علاقه‌مند شوند.
مدیر موسسه پژوهشی آموزشی یونیدرو پیشنهاد داد: گرفتن «آی پی» بین‌المللی یکی از مهم‌ترین مواردی است که اکثر استارت‌آپ‌ها از آن بی‌بهره هستند. این مهم می‌تواند برای ورود به بازارهای بین‌المللی بسیار تاثیر‌گذار باشد. شناخت بازارها از دیگر عوامل موثر است که مرکز نوآوری اتاق بازرگانی می‌تواند این موارد را به دانش‌بنیان‌ها آموزش دهد.
برای خبرهای بیشتر اینجا را کلیک کنید.
منبع: جهان صنعت
