روایت آماری از تنش آبی کشور
تنش آبی در تابستان ۱۴۰۰ تا چه حد شدید است؟ آمارها نشان می‌دهد با درنظر گرفتن افت چشمگیر بارندگی طی سال آبی جاری، ۲۶۷میلیون مترمکعب کاهش ذخایر آب در مخزن‌های سدهای تهران را شاهد هستیم. مطابق اعلام مسوولین، این کاهش برابر ظرفیت کامل سدهای لتیان و امیرکبیر است. همین امر باعث بروز نگرانی درمورد تامین آب می‌شود. اطلاعات شرکت مدیریت منابع آب ایران، حاکی از این است که اول مهر تا ۷ خرداد سال آبی جاری ارتفاع کل بارندگی‌ها ۱۴۵میلی‌متر است. سال آبی جاری از اول مهر ماه ۹۹ شروع و ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ تمام می‌شود.
جزئیات آماری حوزه‌های آبریز کشور در سال آبی جاری
این میزان بارندگی در مقایسه با متوسط دوره‌های مشابه درازمدت (۲۲۴میلی‌متر) ۳۵ درصد کاهش داشته است. در مقایسه با سال آبی گذشته (۳۰۲میلی‌متر) ۵۲ درصد افت کرده است. علاوهبراین حجم بارندگی اول مهر تا ۷ خرداد سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ حدود ۲۳۹ میلیارد مترمکعب به ثبت رسیده است. مقدار بارش‌ها در ۶ حوضه آبریز طی این دوره زمانی نیز شواهدی را دربردارد. اول اینکه در حوضه دریای خزر افت ۳۳درصدی ریزش‌ها نسبت به سال آبی قبل را شاهد بوده‌ایم. در حوضه دریای عمان و خلیج فارس نزول ۵۴ درصدی دیده می‌شود. شاهد کاهش ۱۵ درصدی در حوضه آبریز ارومیه هستیم. آمارها همچنین حکایت از کاهش ۵۸ درصدی در حوضه فلات مرکزی دارند. شاهد کاهش ۷۰ درصدی در حوضه مرزی شرق بوده‌ایم. و نهایتا در حوضه قره قوم شاهد افت ۶۴درصدی ریزش‌ها در مقایسه با سال آبی قبل هستیم.
مخازن سدهای تهران و وضعیت هشدار
هم اکنون مخازن سدهای پایتخت ۲۶۷ میلیون مترمکعب در مقایسه با دوره مشابه سال قبل افت ذخیره را تجربه کرده‌اند. این افت ذخیره باعث افت تولید نیروگاه‌های برق‌آبی این شهر شده است. به گونه‌ای که برنامه‌ریزی تولید طی سال قبل در این نیروگاه‌ها بر اساس ۱۰۸۶ میلیون مترمکعب حجم ذخیره آب صورت گرفته بود. اما امسال حجم ۸۱۹ میلیون مترمکعب مبنای برنامه‌ریزی برای تولید انرژی برق‌آبی است.
دغدغه تامین آب تهران
بارندگی در تهران مطابق آمارها، از آغاز سال آبی جاری تا الان ۲۸۴ میلی‌متر بوده است. که این میزان نسبت به دوره مشابه قبلی که ۴۵۷ میلی‌متر بوده، افت ۳۸ درصدی مقدار بارندگی را شاهد بوده است. این معضل برای تامین آب تهران دغدغه ایجاد نموده است. مطابق گزارش شرکت آب پایتخت، مدیر دفتر بهره‌برداری از تاسیسات آبی و برق‌آبی این شرکت، محمد شهریاری، اظهار کرد: تلاش این است که با همکاری و همراهی شهروندان تا آخر شهریورماه آب شرب تهران را با کمترین مشکل فراهم کنیم. که به همان نسبت از نیروگاه‌های تحت پوشش تولید برق نیز خواهیم داشت.
کم سابقه‌ترین میزان نزولات طی ۵۳ سال اخیر
شهریاری گفت که طی فروردین سال جاری در حوزه استان تهران شاهد کم‌بارش‌ترین و بی‌سابقه‌ترین ماه در ۵۳ سال گذشته بوده‌ایم. وی افزود: تاکنون، طی سال آبی جاری ورودی سدها با افت ۳۰ درصدی را تجربه کرده‌اند. وضعیت سدهای استان در فصل آبگیری، اثر مستقیم روی حجم آب در دسترس برای بخش‌های شرب، صنعت و کشاورزی، علاوهبراین حجم تولید برق دارد. بنابراین در تناسب با مقدار تحلیل منابع آب در سدها، افت تامین آب، و در کنار آن افت تولید برق را تجربه خواهیم کرد. شهریاری هشدار داد که با درنظر گرفتن روند شدید افت ورودی‌ها با کمبود شدید منابع آبی در ماه‌های پیش رو به ویژه در فصل پاییز روبرو می‌شویم.
وضعیت ۱۰۱ شهر حالت قرمز
برای کل کشور نیز وضعیت منابع آبی خیلی مناسب نیست و تنش آبی دور از تصور نیست. اخیرا مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور محمدرضا جانباز، اعلام کرده که بیشتر از ۲۱۰ شهر میزان تولید و مصرف برابر دارند. همچنین بیشتر از ۱۰۱ شهر نیز در وضعیت قرمز قرار دارند. مطابق اعلام وی، احتمال اینکه به تعداد این شهرها با ادامه یافتن افزایش دما، اضافه شود هم هست.
جانباز گفت هدف مدیریت فشار این معضل است. به نحوی که مخازن ما شب‌ها به میزان کافی آب برای توزیع در روز آینده را داشته باشند. اگر در جاهایی مجبور شویم یا کمبود آب داشته باشیم یا حادثه‌ای رخ دهد، امکان دارد شاهد قطعی باشیم. برای قطع آب اولویتی نداریم. اما پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که ۱۰۱ شهری که وضعیت قرمز دارند، دچار مشکل و قطع آب شوند اما از الان برنامه‌ای برای این موضوع نداریم.
پروژه‌های نیمه‌تمام و تخصیص اعتبار ویژه
چه اقدامی به منظور مدیریت تنش آبی در تابستان صورت گرفته است؟ در این خصوص وزیر نیرو خبر از تقسیم و تخصیص اعتبار ویژه ۳۲۰۰ میلیارد تومانی بین استان‌ها داد. رضا اردکانیان، در مصاحبه با خبرگزاری تسنیم، گفت: از این اعتبار ویژه، بخش عمده‌ای به شهرهای با تنش آبی در تابستان ۱۴۰۰ اختصاص یافته است. بیشتر این پروژه‌ها، در حال اجرا هستند. ولی برای تسریع و تکمیل با منابع مالی نیاز داشته‌اند. وزیر نیرو افزود: این منابع مالی برای تسریع پروژه‌ها و اجرا و تکمیل آنها کمک می‌کنند.
کاهش قطعی آب با تخصیص بودجه؟
وی در خصوص اینکه آیا تخصیص ۳۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار به کاهش قطعی آب در تابستان امسال کمک می‌کند پاسخ داد: در تابستان امسال قطعی آب بیشتر خود منابع بازمی‌گردد. به این معنا که در صورتی قطعی آب نخواهیم داشت که، آب به‌اندازه کافی در اختیار داشته باشیم. اردکانیان ادامه داد: اغلب این پروژه‌ها مربوط به احداث شبکه آب، یا احداث مخازن یا پروژه‌های احداث تصفیه‌خانه است. ولی اثر مثبت اجرای این پروژه‌ها در تابستان امسال از این جهت است که آب موجود مناسب‌تر و بهتر در اختیار مشترکان قرار گیرد. اردکانیان گفت: به‌عنوان نمونه شهر اصفهان یکی از شهرهایی که از قبل تنش آبی داشتیم. پایان سال گذشته رئیس‌جمهور دستور داده بودند به مشکلات آن از محل همین پروژه‌ها، رسیدگی شود. که امیدواریم برای تابستان امسال با اجرای پروژه‌ها مشکل آب شرب اصفهان مرتفع گردد. اگر به خبرهای پیرامون این موضوع علاقه مند هستند اینجا را کلیک کنید.
منبع: دنیای اقتصاد
